któryś tam
  • jakiś tam
    10.05.2004
    10.05.2004
    Która pisownia jest poprawna: jakiśtam? jakiś-tam? jakiś tam? Jaka zasada o tym decyduje?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Ula Ruzik
  • Jacobsthal
    5.05.2006
    5.05.2006
    Moje pytanie dotyczy wymowy obcego nazwiska Jacobsthal (Paul). Naukowiec ten był z pochodzenia Niemcem, jednak wojna zmusiła go do emigracji na Wyspy Brytyjskie, tam też opublikował w języku angielskim książkę pt. Early Celtic Art. Z użyciem jego nazwiska w mowie spotykałam się dotychczas wyłącznie u Brytyjczyków, oczywiście z angielską wymową. Jak jednak wymawiać je po polsku? Z angielska czy z niemiecka?
  • Wrocławski trzonolinowiec
    19.02.2019
    19.02.2019
    Zastanawia mnie pisownia wielką literą wyrazu Trzonolinowiec w WSO. Czy rzeczywiście mamy tu do czynienia z nazwą własną budynku? Słownik W. Doroszewskiego notuje hasło trzonolinowiec wraz z definicją ‘budynek mający trzonolinową konstrukcję’ oraz przykładem użycia: 4 lata trwała budowa domu mieszkalnego – tzw. trzonolinowca we Wrocławiu.
    Proszę o kilka słów wyjaśnienia.
  • Choszczówka
    27.02.2018
    27.02.2018
    Jestem mieszkanką warszawskiej Choszczówki, gdzie toczy się spór miedzy mieszkańcami, czy mieszkamy na Choszczówce, czy w Choszczówce. Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • maniurka
    19.06.2009
    19.06.2009
    Szanowni Państwo,
    ostatnio w poradni pojawił się temat pochodzenia słowa laska, mnie przychodzi do głowy nowsze określenie atrakcyjnej dziewczyny – maniurka, jednak nie potrafię znaleźć o nim nic więcej poza krótkim wpisem w słowniku miejski.pl.
    Z poważaniem,
    Kamil
  • O języku poetyckim słów kilka

    8.10.2023
    8.10.2023

    W Newsletterze Poradni Językowej PWN przeczytałem ostatnio post na temat wątpliwości co do odmiany neologizmu „słowisień” w wierszu J.Tuwima.

    Odpowiedź eksperta zawiera analizę gramat. zdania „A przez liście kraśnie pęk słowiśnie”, z której wynika, że słowo „kraśnie” jest w tym zdaniu czasownikiem w os. 3, słowo „pęk” — rzecz. w mianowniku, zaś słowo „słowisień” - rzecz. w bierniku.

    Przyznam, że mam kłopot z tym zdaniem. W zrozumieniu nie pomaga mi przytoczona analiza. Czy „kraśnie” w bezokol. to „kraśnieć”? Jeśli tak, to dlaczego nie ma tam „kraśnieje”? Czy to również neologizm? Dlaczego „słowisień” ma tu być w bierniku? Czy dopełnienie przy „pęk” nie powinno być w dopełniaczu?

  • rasizm
    5.06.2006
    5.06.2006
    W gazecie przeczytałam następujący artykuł: „Dwaj niemieccy pracownicy zostali zwolnieni z pracy za rasistowskie wypowiedzi na temat kolegi pochodzącego z Polski”. Zaskoczona, od razu zajrzałam do słownika, sprawdzić definicję słowa rasa, ale nie znalazłam tam jasnej odpowiedzi. Nurtuje mnie, czy obelgi dotyczące narodowości, np. Niemca wobec Polaka, można nazwac rasistowskimi. Czy można uznać, że istnieje np. rasa polska. Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Z powazaniem
  • trzonolinowiec
    4.03.2012
    4.03.2012
    Dzień dobry,
    czy w wyrazie trzonoliniowiec znajdującym się w WSO 2010 nie ma czasem literówki? Nie chodziło o trzonolinowca, którego nie notują inne nowe słowniki pewuenowskie?
  • z grubsza po polsku
    15.05.2002
    15.05.2002
    „Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
    1. po angielsku, z angielska
    Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
    2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
    Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
    Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
    Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego